W celu przybliżenia sposobu funkcjonowania naszej placówki chcemy przedstawić Państwu metody wykorzystywane w codziennej pracy. Pierwszą metodą jaką chcemy Państwu zaprezentować jest Poranny Krąg.

Poranny Krąg, czyli stymulacja polisensoryczna według pór roku

            Zajęcia nazywane „porannym kręgiem” mają charakter stymulacji polisensorycznej-wielozmysłowej, obejmującej zasięgiem dotyk, wzrok, słuch, węch i smak. W Polsce zajęcia te wprowadził Pan Jacek Kielin, opierając się na autorskim programie  Hedwig Abel z Anstalt Stetten w Niemczech.

            Fundamentem tej metody jest otaczający nas świat. Przyroda stanowi źródło podstawowych bodźców, które są tylko środkiem do osiągania celu, jakim jest spotkanie terapeuty z dzieckiem i dzieci ze sobą wzajemnie. Istotą tej relacji jest budowanie poczucia bezpieczeństwa i zaufania. Aby było to możliwe musi powstać odpowiedni klimat, a każdy element zajęć musi być niezmienny, przewidywalny dla dziecka, czyli bezpieczny. Ważnym elementem zajęć jest ciemność, ponieważ silnie wpływa na nasze emocje. Migoczące, ciepłe światło świecy wprowadza spokój. Bodźce dotykowe to kolejny istotny fragment spotkania. Dotyk terapeuty musi być pewny i precyzyjny.

            „Poranny Krąg” przypisuje każdej porze roku odmienną symbolikę. To one decydują o kolorze, żywiole,  smaku, zapachu, bodźcach słuchowych, wzrokowych oraz o wystroju sali. Do lata należy kolor czerwony, do jesieni żółty, do zimy biały, a do wiosny kolor zielony. Manipulacja barwą odbywa się przez zmianę wystroju sali. W trakcie zajęć dzieci przykrywane są chustą o odpowiednim kolorze. Kolejną grupą bodźców są bodźce smakowe. Wiosną podajemy dziecku cytrynę, latem konfiturę, jesienią miód lub krem orzechowy, a zimą miętę. Każdej porze roku przypisany jest także instrument. Latem gramy na gongu, jesienią na dzwonkach rurowych, zimą na trójkącie, a wiosną na bębenku.
W celu nawiązania relacji z dzieckiem, uczymy je wypowiadania poszczególnych głosek. Latem- głoski „i”, jesienią- „e”, zimą- „a” i wiosną „o”. Po wypowiedzianej przez dziecko głosce terapeuta wypowiada kilka ciepłych słów, by podtrzymać z dzieckiem dialog. Dodatkowo każda pora roku charakteryzuje się określonym żywiołem- ogniem, powietrzem, wodą i ziemią. Ogień- żywioł lata jest bodźcem wzrokowym i daje ciepło. Powietrze przyporządkowane jest jesieni. Działanie wiatru możemy zobaczyć i poczuć. Woda to element zimy: możemy słuchać jej plusku, oglądać ją, poczuć krople i zimno lodu. Ziemia charakteryzuje wiosnę. Stanowi ona bodziec wzrokowy i zapachowy.

Kolejność zajęć:

1. Zapalenie lampki zapachowej (róża, lawenda, mięta, cytryna- zapach zależy od pory roku).
2. Podejście z lampką do każdego dziecka (wypowiedzenie imion dzieci i zwrócenie uwagi na cechy ognia).
3. Śpiewanie powitalnej piosenki z uwzględnieniem imion dzieci, jednoczesne masowanie ich dłoni oliwką.
4. Krótka opowieść o danej porze roku. Obejrzenie i dotykanie elementów przyrody związanych z daną porą roku.
5. Spotkanie z żywiołem (oglądanie, dotykanie, rozcieranie, wąchanie itp.).
6. Prezentacja instrumentu muzycznego (gra nauczyciel i dzieci).
7. Delikatne zakładanie na głowy dzieci kolorowych chust i zdejmowanie ich przez dzieci.
8. Wypowiadanie głoski charakterystycznej danej porze roku.
9. Zastosowanie bodźców smakowych- podanie jedzenia o odpowiednim smaku.
10. Gaszenie lampki zapachowej.

Podsumowując należy podkreślić, że najważniejszym celem „porannego kręgu”  jest komunikacja przez stymulację.  Zajęcia prowadzone tą metodą budują poczucie bezpieczeństwa i niwelują złe emocje. Pozytywne działania przenoszone są w inne sytuacje życia codziennego i w konsekwencji stymulacja i interakcja prowadzą do poprawy komunikacji.

                                                                                    Ewelina Olszewska

Bibliografia:

1. Kufel R., Kufel P., Kielin J., Poranny krąg, czyli stymulacja polisensoryczna według pór roku, [w:] Kielin J. (red.),  Rozwój daje radość. Terapia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, Gdańsk 1999, s. 175-182.
2. http://radosczzycia.org/

Galeria